Eğitim-Öğretim Üzerine Her şey

Ses Olayı Nedir ?
Kelimelerde zamana ve sahaya bağlı olarak sürekli değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir göstergesidir. Dil durağan değil, dinamik bir yapıya sahiptir. Dilin söz varlığını oluşturan kelimelerdeki sesler, heceleri ve kelimeleri oluştururken tarihî süreç içerisinde düşerler, yer değiştirirler, türerler, başka seslere benzerler. İşte bütün bunlar, ses bilgisi başlığı altında incelenir. Dilde ses olayları, çeşitli sebeplerden kaynaklanır. Bunlardan başlıcaları aşağıda özetlenmiştir:

Ses olaylarının sebepleri :
A) Dilin ses özellikleri: Türkçede kelime sonunda b, c, d, g sesleri olmadığı için Arapça kitâb kelimesi Türkçeye kitap şeklinde geçmiştir. Uzun ünlü olmadığı için de â ünlüsü kısalarak normal a’ya dönüşmüştür.

B) Başka seslerin etkisi: Bazı sesler, yanlarındaki diğer seslere etki ederek onları kendilerine benzetirler, değiştirirler. Meselâ, anbar kelimesindeki b sesi, yanındaki n’ye etki ederek onu, kendisi gibi dudak ünsüzü olan (m) yapmıştır. Böylece kelime, ambar şekline dönüşmüştür.

Yaşıl kelimesinin yeşil’e dönüşmesinin sebebi, y ve ş seslerinin inceltici etkisidir.

C) Vurgu: Türkçede orta hece vurgusu genellikle zayıf olduğu için bu hecedeki ünlüler bazen daralır bazen de düşerler: Tasarıla> tasarla, besileme> besleme, yalınız > yalnız vb. gibi.

D) Zayıf sesler: ğ, h, ı, l, n, r, y, z sesleri zayıf sesler olduğu için bazı ses olaylarına sebep olurlar: ağabey > âbi, hastahane > hastane, pek iyi > peki, bir daha> bi daha, soğan> soan, uğur> uur, ınanmak > inanmak.

E) Söyleyiş güçlüğü ve kakofoni: Bazı seslerin yan yana gelmesi söyleyiş güçlüğüne veya kakofoniye sebep olur. Bu durumda bazı ses olayları olur: büyükcek > büyücek, küçükçük > küçücük, ufakcık > ufacık.
Ses olaylarının sebebini, dildeki en az emek yasasına bağlamak mümkündür.

DİLİMİZDEKİ BAZI SES OLAYLARI
Daha önce gördüğümüz yumuşama ve sertleşme ses olaylarındandır. Bunlardan başka şu ses olayları vardır:

1- Kaynaşma
Ünlüyle biten bir sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirilince, araya bir ünsüz girer. Bu ses olayına kaynaşma, araya giren seslere de kaynaştırma harfleri denir. Kaynaştırma harfleri dört tanedir: y s ş n (Kolaylık: Yaşasın)

Örnek: Bahçe-n-in, iki-ş-er, kapı-s-ı, oda-y-a ...

2- Hece (ses) (ünlü) Düşmesi
İki heceli bazı kelimeler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında, ikinci hecedeki dar ünlülerini yitirirler. Bu olaya ünlü düşmesi denir.

Örnek: Burun - bur-u-nu - burnu (Düşen ses -u-)
Emir - em-i-ri - emri (Düşen ses -i-)
Fikir - fik-i-ri - fikri (Düşen ses -i-)
İçeri - içer-i-si - içersi (Düşen ses -i-)
Ne + için - niçin (Düşen ses -e-)
Ne + asıl - nasıl (Düşen ses -e-)
Nerede - nerde (Düşen ses -e-)

3- Ses Türemesi
Bazı kelimeler bir ek veya yardımcı fiille birleşirken yeni bir ses türetirler.

Örnek: Az-cık - azıcık (Türeyen ses -ı-)
Zan-etmek - zannetmek (Türeyen ses -n-)
Öp-cük - öpücük (Türeyen ses -ü-)

4- Ses Değişmesi
Bazen bir ses başka bir sese dönüşebilir.

Örnek: İyi-idi - iyiydi (i - y oldu.)
Saygı-ile - saygıyla (i - y oldu.)
Kayıp-oldu kayboldu (p - b oldu, ayrıca ses düşmesi var.)

Referans: Ses Olayı Nedir ?

İlgili Yazilar

Eş Sesli Kelimeler

Devamini Oku

Yazılışı ve okunuşu aynı olduğu hâlde anlamları farklı olan kelimelerdir. Bunlar yalın hâlde olabildikleri gibi ek almış hâlde de olabilirler. Şiirde cinas olarak kullanılır ve cinaslı kafiye yapılır. Gül: 1. çiçek, 2. gülmekten emir Kır: 1. kırsal alan, 2. kırmaktan emir, 3. beyaz Yazma: 1. baş örtüsü, 2. yazmaktan olumsuz emir, 3. yazma işi Ek almış kelimelerle, ek almış ve almamış kelimeler arasında da eş seslilik söz konusudur. Bu ekler görevce farklı ekler de olabilir: Siyah anlamındaki “kara” ile “kar-a̶...

Ses Olayları

Devamini Oku

Ses Olayı Nedir ? Kelimelerde zamana ve sahaya bağlı olarak sürekli değişmelerin, gelişmelerin olması dilin canlılığının bir göstergesidir. Dil durağan değil, dinamik bir yapıya sahiptir. Dilin söz varlığını oluşturan kelimelerdeki sesler, heceleri ve kelimeleri oluştururken tarihî süreç içerisinde düşerler, yer değiştirirler, türerler, başka seslere benzerler. İşte bütün bunlar, ses bilgisi başlığı altında incelenir. Dilde ses olayları, çeşitli sebeplerden kaynaklanır. Bunlardan başlıcaları aşağıda özetlenmiştir: Ses olaylarının sebepleri...

Sesteş Kelime Örnekleri

Devamini Oku

* Yılanı gören at birden şaha kalktı. * Mutfaktaki pislikleri çöpe at. * Al bayrağıma sarılı cansız bedenimi al. * Gül: “Gül.” dedi, bülbüle. * Kalem böyle çalınmıştır yazıma Yazım kışıma uymaz, kışım yazıma * Kırda yaptığımız piknikte yanımıza kır saçlı bir ihtiyar geldi. * Adresimi hemen bir kenara yaz. Bu yaz yurtdışına çıkmayı düşünüyorum. * Depodaki bidonlar ağzına kadar dolu. Bu mevsimde buralarda dolu yağar. * Ben, sizinle gelmek istemiyorum. Çenesinde küçük bir ben vardı. * Yaralı yolcu, çok kan kaybed...

Sözcükte AnlamSözcük Nedir?

Sözcük: Bir kavram birimidir. Bir varlığın, bir nesnenin ya da bir durumun zihinde canlanabilmesi için onu karşılayan bir gösterimdir.
Sözcüklerin Anlam Açılımları
Temel Anlam : İlk Anlam (Temel Anlam)
Bir sözcük söylendiğinde aklımıza ilk gelen, kavrayışımızda ilk uyandırdığı anlamdır. Kısacası, bir sözcüğün biçimlenmesinde, kuruluşunda esas olan anlamdır. Örnek :
* Boğazımda bir yanma var. (Temel Anlam)
* Şişenin boğazı kırılmış.
* Çanakkale Boğazı'nda müthiş bir tipiye yakalandık.
* Babam yedi boğaza bakmaya çalışıyordu.
* Ali, boğazına düşkün bir çocuktur.
Bir sözcüğe temel anlamının dışında yeni yeni anlamlar yükledikçe anlamının da derece derece soyutlaştığı görülür. Örnek :
* Törende, Kurdeleyi köyün muhtarı kesti. (Somut temel anlam)
* Patates doğrarken parmağını kesti (Somut yan anlam)
* Oyun kağıdını ortadan kesti. (Somut yan anlam)
* Onunla olan bütün ilişkisini kesti. (Soyut mecaz anlam)
Bir sözcük tek başına kullanıldığında temel anlamını korur. Ancak cümle içinde temel anlamından uzaklaşabilir. Örnek :
"Kaçmak" sözcüğünün temel anlamı "bir yerden gizlice ve çabucak uzaklaşmak"tır.
* "Ben çalışmaktan hiçbir zaman kaçmam." cümlesinde temel anlamından uzaklaşmıştır.
Sözcüklerin Temel Anlamlarıyla İlgili Dikkat Edilecek Noktalar :
Temel anlamı somut olan sözcükler, öncelikle somut ve mecaz anlamlar kazanır. Örnek :
"ateş" sözcüğü, temel anlamıyla düşünüldüğünde "bir nesnenin etrafa ısı ve ışık yayarak yanması" biçiminde açıklanabilir, temel anlamı somuttur.
* Gençler, kumsalda büyük bir ateş yakmışlardı. (Temel anlam)
* Hastanın ateşi sabaha kadar düşmüştü. (Somut yan anlam)
* Şu yağan kar bile yüreğimdeki ateşi söndüremez. (Soyut mecaz anlam)

Yan Anlam :
Sözcüklerin ilk konuluş anlamına bağlı olarak zaman içinde kazandıkları yeni anlamlardır. Bu anlama, kullanılış anlamı ya da yan anlam adı verilir. Örnek :
* Çocuk kapıyı sessizce açtı. (açmak : Bir şeyi kapalı durumdan kurtarmak.)
* Gömleğinin düğmelerini yarıya kadar açtı. (açmak : Sarılmış, katlanmış, örtülmüş, buruşmuş
veya iliklenmiş olan şeyleri bu durumdan kurtarmak.)
* Okulun karşısına bir büfe daha açtı.(açmak : Bir kuruluş, bir işyerini işler duruma getirmek.)
* Annem çok güzel baklava açar. (açmak : Kalın bir nesneyi yayarak ince duruma getirmek.)
* Komşumuz tıkanan lavaboyu açtı. (açmak : Tıkalı bir şeyi, bu durumdan kurtarmak.)
Sözcüklerin Yan Anlamlarıyla İlgili Dikkat Edilecek Noktalar :
* Her sözcüğün genel olarak tek temel anlamı varken, birden çok yan anlamı olabilir.
* Bir sözcük, temel ya da yan anlamı verecek biçimde kullanıldığında gerçek anlamıyla kullanılmış olur. O halde gerçek anlam, hem temel hem de yan anlamı kapsayan genel bir addır.
* Yan anlamların bir bölümü mecazsız, somut anlam taşırken (ölü yan anlam) bir bölümü de mecazlı, soyut anlam taşır.
Mecaz Anlam :
Sözcüklerin cümle, dize veya deyim içine girdiklerinde, gerçek anlamlarından tamamen sıyrılarak başka bir sözcük ya da kavram yerine kullanılmasıyla kazandığı anlama mecaz (değişmece) anlam denir. Mecaz anlam, Sözcüğün sürekli olmayan, kullanım içinde geçici olarak üstlendiği anlamdır. Örnek :
* Müşteriden para sızdırmak için elinden geleni yapardı.
* Satıcının o ince ve tiz sesi kulaklarımızda patlıyordu.
* Bugünlerde havasından yanına varılmıyor.
* Bu hayırsız evlat için insan kendisini ateşe atar mı?

KAYNZAŞTIRMA

Türkçede iki ünlü ses yan yana bulunmaz. Ünlü ile biten sözcüklere ünlü ile başlayan ekler getirildiğinde araya "n, s, ş, y" ünsüzlerinden biri girer. Bu ses olayına "kaynaştırma"; harflere de "kaynaştırma harfleri"

ÖRNEK

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde kaynaştırma harfi vardır?

A) Olayı B) Kalayı C) Uzayı D) Havayı

ÇÖZÜM

A, B, C seçeneklerindeki sözcükler "y" ünsüzü ile bitmektedir, "ı" ünlüsünü alırken de kaynaştırma harfine ihtiyaç yoktur. D seçeneğinde ise "hava" sözcüğü "ı" ünlüsünü alırken "y" kaynaştırma harfini almıştır.

Cevap:D

ULAMA

Sessiz harfle biten sözcüklerin kendinden sonra gelen ve ünlü ile başlayan sözcüklere bitiştirilerek okunmasına "ulama" denir. Ulama yazıya geçirilmez, sadece okunuşta gerçekleştirilir.

Öpmek istediğiniz elin tokatıdır ki en çok acıtır. Ne şair yaş döker, ne âşık ağlar Tarihe karıştı eski sevdalar

Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.

ÖRNEK

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ulama" yoktur?

Geçen yıl, eylülde, okullar açıldı.

Salondan yemek odasına geçilir.

Çağımız icatları, insana parmak ısırtır.

Heceler, harflerin sayısına göre ayrılır.

ÇÖZÜM

Ulama yapılması için ünsüzle biten bir sözcükten sonra ünlü ile başlayan bir sözcük gelmelidir.

A'da "okullar açıldı", B'de "yemek odasına", C'de "Çağımızın icatları ve parmak ısırtır"

sözcüklerinde ulama yapılmıştır. D seçeneğinde ise ulama yapılabilecek bir durum yoktur.

ULAMA

Bir kelimenin sonunda bulunan ünsüz harfin kendinden sonra gelen ve ünlüyle başlayan sözcüğe, bitişik okunmasına ulama denir. Özellikle aruz ölçüsünde kalıba uydurmak için ulama yapılır ve bu durum bir çeşit sanat sayılır.

Ulama Sanatına Örnekler:

“Mehmet Akif Ersoy” adını düşünelim. Ulama ile biz bu adı birbirine ekleyerek daha seri bir şekilde söyleyebiliriz: mehme – taki – fersoy.

Ulama sadece söyleyişte olur. Yukarıdaki örnekte olduğu gibi söyleme ve okuma sırasında sözcükler adeta birbirine birleştirilir; ancak bu yazıda gösterilmez.

“Artık uzak ve hatıralaşmış, güneşli yaz

Yaprakların tabiatı örten pasındadır

Her an, yaz ortasında hayal ettiğim Boğaz

Masmavi, göz kapaklarımın arkasındadır”

Bu dörtlüğün beş yerinde ulama yapılabilir. Dikkat ederseniz işaretli yerlerin hepsinde ilk sözcük ünsüz ile bitmiş, ikinci sözcük ünlü ile başlamıştır.

SEBEP (NEDEN) SONUÇ - AMAÇ SONUÇ - ŞART CÜMLELERİ

1	SÖZÜMÜ DİNLEMEDİN Mİ SENİ ÇOK KÖTÜ DÖVERİM?	ŞART	51	Sınavda heyecanlandığı için bazı soruları yapamadı.	SEBEP-SONUÇ
2	TARTIŞTIĞIMIZ İÇİN EŞİMLE BİRBİRİMİZE KÜSTÜK	SEBEP SONUÇ	52	Ailesini görmeye Almanya’ ya gitmiş.	AMAÇ-SONUÇ
3	ÇOK YEMEK YEDİĞİMDEN KARNIM AĞRIYOR	SEBEP SONUÇ	53	Öfkesini yenmek için dışarı çıktı.	AMAÇ-SONUÇ
4	HANGİ DENİZE ÇIKSAM FIRTINA KOPAR	ŞART	54	Hediye almadım diye bana darılmış.	SEBEP-SONUÇ
5	HAVA SICAK OLDUĞU İÇİN BARAJDAKİ SU SEVİYESİ DÜŞTÜ	SEBEP SONUÇ	55	Bu ,bizi birbirimize düşürmek maksadıyla söylenmiş bir sözdür.	AMAÇ-SONUÇ
6	SABAHA KADAR EĞLENMİŞ Kİ BU SAATE KADAR UYUYOR	SEBEP SONUÇ	56	Yoksulluktan kurtulmak için şehre göç etmiş.	AMAÇ-SONUÇ
7	İYİ BİR İŞ BULURUM DİYE İSTANBUL'A GİTTİM	AMAÇ SONUÇ	57	Can kaybına yol açtı aşırı sıcaklar.	SEBEP-SONUÇ
8	GÖLDE YÜZMEYE GİDEBİLİRİZ AMA YANIMDAN AYRILMAYACAKSINIZ	KOŞUL	58	Borçlarından kurtulmak için evini satmış.	AMAÇ-SONUÇ
9	ŞİDDETLİ SOĞUKLARDAN ELLERİ İNCE İNCE YARILMIŞTI	SEBEP SONUÇ	59	Kardeşi iyileşsin diye Allah'a dua ediyor.	AMAÇ-SONUÇ
10	ŞAİRLER DİLİ KAZARLAR DURMADAN BULMAK İÇİN SEVGİNİN İZİNİ	AMAÇ SONUÇ	60	Akşam baban gelsin , alışverişe çıkarız.	KOŞUL
11	YAĞMURLARIN BAŞLAMASIYLA ÇİFTÇİLER RAHATLADI	SEBEP SONUÇ	61	anatçı yapıtında toplumu anlatırsa ölümsüzleşir	KOŞUL
12	BU HAVADA KAZAK GİYERSEN TERLERSİN	KOŞUL	62	Yabancı dil öğrenmek için kursa gidiyor.	AMAÇ-SONUÇ
13	HAVA GÜZEL DİYE AÇSAM PENCEREYİ YAĞMUR YAĞMAYA BAŞLAR	KOŞUL	63	Müzik dinleyebilirsin ama sesini fazla açmayacaksın.	KOŞUL
14	YAPTIKLARININ YANLIŞ OLDUĞUNU ANLADIĞINDAN BİZDEN ÖZÜR DİLEDİ	SEBEP SONUÇ	64	Bildiklerini anlatmak üzere karakola başvurdu.	AMAÇ-SONUÇ
15	BALIK ALMAK İÇİN UZUNKÖPRÜ'YE GİDECEĞİM	AMAÇ SONUÇ	65	Akşama geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin.	KOŞUL
16	HASTAMI KAYBETTİĞİMDEN DOLAYI ÇOK ÜZGÜNÜM	SEBEP SONUÇ	66	Yoğun kar yağışı yüzünden Ankara - İstanbul seferleri iptal edilmiş.	SEBEP-SONUÇ
17	PARA GELMEZSE ÜRÜNLER GÖNDERİLMEYECEK	KOŞUL	67	Bizim buralara yağmur yağdıkça her yer toprak kokardı.	KOŞUL
18	TEYZESİNDEN PARA İSTEDİĞİ İÇİN ANNESİ OĞLUNA ÇOK KIZMIŞ	SEBEP SONUÇ	68	Bu sıkıntılara sınavı kazanalım diye katlanıyoruz.	AMAÇ-SONUÇ
19	DEDEM MAAŞINI ALMAK ÜZERE BANKAYA GİTTİ	AMAÇ SONUÇ	69	Her güneş doğduğunda beni hatırla.	KOŞUL
20	SENİNLE SAHİLE GELİRİM AMA DENİZDE YÜZEMEM	KOŞUL	70	Elindeki işi bitiremediğinden bir hafta kadar yeni bir iş alamayacağını söyledi.	SEBEP-SONUÇ
21	SENİN SEVGİN BİTTİĞİ İÇİN RÜZGARLAR SUSTU, YAĞMURLAR YAĞMAZ OLDU	SEBEP SONUÇ	71	Derslere sürekli geç gelmesi ve ödevlerini zamanında yapmaması öğretmenini çok kızdırıyordu	SEBEP-SONUÇ
22	YEMEK YİYELİM DİYE GELDİK BURAYA	AMAÇ SONUÇ	72	Öfkesini yenmek için dışarı çıktı.	AMAÇ-SONUÇ
23	İŞLERİMİ BİR YOLUNA KYARSAM GERİSİ KOLAY	KOŞUL	73	Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı.	SEBEP-SONUÇ
24	ÜNLÜ SANATÇIKLARI GÖRÜRÜM DİYE YEŞİLÇAM'A GİTMİŞTİM	AMAÇ SONUÇ	74	Yoksulluktan kurtulmak için şehre göç etmiş	AMAÇ-SONUÇ
25	ÖĞRETMEN DERSE GİRİNCE GÜRÜLTÜ KESİLDİ	SEBEP SONUÇ	75	Kardeşi iyileşsin diye Allah'a dua ediyor.	AMAÇ-SONUÇ
26	HASTALANDIĞI İÇİN İKİ GÜN OKULA GELEMEDİ	SEBEP SONUÇ	76	Seni ziyaret edemedim, çünkü hastaydım.	SEBEP-SONUÇ
27	MAHALLEMİZİ GÜZELLEŞTİRMEK İÇİN BİR PROJE HAZIRLADIK	AMAÇ SONUÇ	77	Seni mutlu edeyim diye bu hediyeyi aldım.	AMAÇ-SONUÇ
28	İNSANLIĞIN İYİ OLMASI İÇİN DUA EDİYOR	AMAÇ SONUÇ	78	Yağmurun yağmasıyla herkes içeri kaçıştı.	SEBEP-SONUÇ
29	ŞİDDETLİ FIRTINADAN GEMİLER DENİZE AÇILAMADI	SEBEP SONUÇ	79	Yorgun olduğu için işi erken bıraktı.	SEBEP-SONUÇ
30	BİRGÜN PARAM OLURSA BOĞAZDA EV ALACAĞIM	KOŞUL	80	Ona sık sık öğüt verirdi; iyi bir insan olsun diye.	AMAÇ-SONUÇ
31	BİRAZ KONUŞMAK İÇİN ONUN YANINA GİTTİ	AMAÇ SONUÇ	81	Kazanamama korkusuyla gece gündüz çalışıyor	SEBEP-SONUÇ
32	UZUN SÜRE ONU GÖRMEMİŞTİ UZAKTA KALDIĞI İÇİN	SEBEP SONUÇ	82	Sussanız da derse başlasak.	KOŞUL
33	KİTABI ALABİLMEK İÇİN KAYDINIZI YAPTIRMANIZ GEREKİYOR	KOŞUL	83	Maddi imkansızlık yüzünden okuyamamış.	SEBEP-SONUÇ
34	YENİ KİTABINI OKUMAK İÇİN SESSİZ BİR YERE OTURDU	AMAÇ SONUÇ	84	Çok çalışırsan, sen de kazanırsın	KOŞUL
35	TATİLE GİDEBİLMEK İÇİN PARA BİRİKTİYORDU	AMAÇ SONUÇ	85	Bildiklerini anlatmak üzere karakola başvurdu.	AMAÇ-SONUÇ
36	BABASINI GÖRÜNCE HEYECANLANDI	SEBEP SONUÇ	86	İçeri girebilirsin; fakat, önce bilet almalısın.	KOŞUL
37	PERSONELİN MAAŞI ARTTIĞILDI TAKTİRDE VERİMİ ARTAR	KOŞUL	87	Onu görmedikçe, yardımcı olamam.	KOŞUL
38	ÇALIŞTI DA KAZANDI	SEBEP SONUÇ	88	Fazla ışık gözlerime dokunduğundan perdeyi kapattım.	SEBEP-SONUÇ
39	ATEŞ SABAHA DOĞRU KESİLDİ; ÇÜNKÜ MERMİLER BİTMİŞTİ	SEBEP SONUÇ	89	Bu sıkıntılara sınavı kazanalım diye katlanıyoruz.	AMAÇ-SONUÇ
40	KENDİMİZİ YENİLERSEK ÇAĞDAŞ DÜNYAYA UYUM SAĞLARIZ	KOŞUL	90	Yabancı dil öğrenmek için kursa gidiyor.	AMAÇ-SONUÇ
41	HIZLI KOŞABİLİRSİN ANCAK KALBİNİ FAZLA YORMAYACAKSIN	KOŞUL	91	Büyükbaba öldü, sonra üzüntüsünden büyükanne öldü	SEBEP-SONUÇ
42	SİVRİSİNEKLERİN ÇOKLUĞUNDAN GÖZÜME UYKU GİRMEDİ	SEBEP SONUÇ	92	Müdür, yaşlı adama ters ters baktı. Adamcağız utancından büzüldükçe büzüldü	SEBEP-SONUÇ
43	KARNIMIZI DOYURMAK İÇİN AVA GİDİYORUM	AMAÇ SONUÇ	93	Sen istemedikçe biz buradan gitmeyiz	KOŞUL
44	PENCERENİN AÇILMASIYLA KAĞITLAR ETRAFA DAĞILDI	SEBEP SONUÇ	94	Kirazlar olgunlaşmadan onları canım çekmiyor	KOŞUL
45	BUNU SENDEN SAKLADIĞIM İÇİN ÜZGÜNÜM	SEBEP SONUÇ	95	Kitap okursan düşünme yeteneğin gelişir	KOŞUL
46	SENİNLE EVE GİDERİM AMA KAPIYI AÇAMAM	KOŞUL	96	Saha çamur olduğu için maç ertelenmiş.	SEBEP-SONUÇ
47	BUGÜNLERDE YAĞMUR YAĞARSA SU SIKINTISI OLMAZ	KOŞUL	97	Şiddetli soğuklardan elleri ince ince yarılmıştı.	SEBEP-SONUÇ
48	DİĞER ÇİZGİFİLM KAHRAMANLARIYLA BULUŞMAK ÜZERE BURAYA GELDİM	AMAÇ SONUÇ	98	Babam kızmazsa dondurma alabiliriz	KOŞUL
49	OTOBÜSE BİNMEKTE GÜÇLÜK ÇEKTİĞİ İÇİN ÇEVRESİNDEKİLERDEN YARDIM İSTEDİ	SEBEP SONUÇ	99	Kimseyi üzmeyin ki başkaları da sizi üzmesin.	KOŞUL
50	DİKKATLİ TIRMANIRSAM ZİRVEYE SORUNSUZ ULAŞIRIM	KOŞUL	100	Çocukların susuzluktan dudakları çatlamıştı	SEBEP-SONUÇ

AMAÇ — SONUÇ CÜMLELERİ

1- - MEK İÇİN, -MAK İÇİN OLURSA AMAÇ SONUÇ CÜMLESİDİR

2 - ÜZERE OLURSA AMAÇ SONUÇ CÜMLESİDİR

3 - CÜMLEYE AMACIYLA İFADESİ KONULABİLİYORSAK AMAÇ SONUÇ CÜMLESİDİR

4 - BİR YARGI GERÇEKLEŞMİŞ Dİ-ĞERİ GERÇEKLEŞMEMİŞ OLUR

NEDEN — SONUÇ CÜMLELERİ

1- - DIĞI İÇİN, -DİĞİ İÇİN OLURSA NEDEN SONUÇ CÜMLESİDİR

2 - DIĞINDAN , -DİĞİNDAN OLUR-SA NEDEN SONUÇ CÜMLESİDİR

3 - CÜMLEYE AMACIYLA İFADESİ KO-YAMIYORSAK NEDEN SONUÇ CÜMLE-SİDİR

4 - HER İKİ YARGI DA

GERÇEKLEŞMİŞTİR